Loemedia

Op het Artillerie Schietkamp 't Harde oefenen militairen dagelijks met wapens en wapensystemen, zoals mortieren. Vanzelfsprekend is het terrein niet toegankelijk voor wandelaars en fietsers en juist dat komt de natuur ten goede. Op het grootste defensieterrein van Nederland komen diersoorten voor die op andere plekken in de Nederlandse natuur zeldzaam zijn.

Jeneverbes en wrattenbijter
De jeneverbes is een plantsoort die in Nederland amper voorkomt. Uitzondering is de zandgrond van ASK 't Harde op de Veluwe. "Daar staan we beroemd om", zegt terreinbeheerder Brand Timmer. Ook voor de sprinkhanensoorten wrattenbijter en zadelsprinkhaan is het defensieterrein onmisbaar. De wrattenbijter komt alleen voor op 't Harde.

Dat de natuur het goed doet op defensieterreinen, blijkt uit meerdere onderzoeken van Defensie zelf. Wieger Wamelink is ecoloog bij de Wageningen Universiteit en bevestigd het beeld. "Dieren horen zeker al die knallen, maar waar dieren vooral last van hebben, is beweging: mensen die heen en weer lopen. Er zitten oehoes en wolven op de terreinen en die trekken zich er niet zoveel van aan. Het zijn korte momenten tegenover wandelaars die er continu zijn. Dat maakt heel veel uit."

Timmer vult aan: "Natuur en publiek gaan niet altijd goed samen." Volgens hem oefent Defensie met respect voor de natuur en zijn er ook strikte regels waar Defensie zich aan moet houden.

Ook internationaal zijn er onderzoeken die dit ondersteunen: de biodiversiteit is het hoogst als de verstoring, de militaire oefening, plaatsvindt op wisselende plekken en wisselende tijden.

'Willen onze natuur niet inwisselen'
Ondanks die wetenschap zijn de zorgen groot in Rheden. Defensie noemt het Rozendaalse Veld als optie voor een oefenterrein met explosieven. "Ik ken de onderzoeken dat Defensie waarde kan toevoegen", zegt wethouder Paul Hofman van de gemeente Rheden. "Daar ben ik van overtuigd. Maar niet in dit gebied, waar je juist die meest kwetsbare natuur hebt die je bijna nergens in Europa vindt. Waar we hier over spreken is natuur die er al ligt en die heel kwetsbaar is voor verstoring."

"Diersoorten zullen verdwijnen", verwacht de wethouder. "Wij willen onze natuur niet inwisselen. Ik ben blij dat er ook natuur is op defensieterreinen en dat ze dat ook koesteren, maar wij koesteren deze natuur en deze rust en stilte. Die is echt uniek in Nederland."

Ondanks de positieve onderzoeken waarschuwt ecoloog Wamelink ervoor dat de komst van Defensie niet altijd een zegen is voor de natuur. "Als je nieuwe terreinen gaat toevoegen, dan moet je wel goed kijken waar je dat doet en hoe je dat doet." Blauwgraslanden, hoogveen of een natte heide zijn volgens hem zeer ongeschikt voor militaire oefeningen. "Dat rij je gewoon aan stukken. De gebieden die er nu zijn, zijn verweven met Defensie. maar er zijn ook gebieden waar je Defensie dus niet wilt hebben."

Hoop voor behoud
Wethouder Hofman houdt hoop dat het Rozendaalse Veld behouden blijft als natuurgebied. Defensie is nog volop bezig met de zoektocht naar geschikte oefenterreinen. "Wij gaan ervan uit dat ook uit het onderzoek blijkt dat dit een zeer kwetsbaar natuurgebied is, dat beschermd moet worden."

Het kabinet neemt uiteindelijk de beslissing. Als de keuze toch op het Rozendaalse Veld valt, wil de wethouder samen met omliggende gemeenten stappen ondernemen.